Page 12 - Life Sciences Dergisi Mart/Nisan Sayı 9

MAKALE ARTICLE

daha güçlüdür. Koku, yaşanılan döneme göre algılanır ve according to the period experienced and when it is encountered
daha sonra karşılaşıldığında davranış üzerinde yönlü etkiler later, it may have directional effects on behavior. When a boring
doğurabilir. Kokulu bir odada sıkıcı bir görev yapıldığında, task is done in a fragrant room, the performance is reduced in
aynı kokunun varlığında yapılan sonraki işlerde de perfor- subsequent work done in the presence of the same smell.
mans düşer. Humans and animals express their emotional state through
İnsanlar ve hayvanlar duygusal durumlarını vücut kokusu changes in body odor. The fragrances of the human body direct-
değişiklikleriyle ifade ederler. İnsan vücudunun kokuları, ly affect interpersonal relationships. The odors (pheromones) of
kişiler arası ilişkileri doğrudan etkiler. İnsan vücudunun ko- the human body are the most important physiological cause of
kuları (feromonlar), anne bebek bağlanması veya yetişkin- behavior such as mother-baby attachment or selection of part-
lerde partner seçimi gibi davranışların en önemli fizyolojik ners in adults.
nedenidir. With the help of the smell, mothers can distinguish their chil-
Koku yardımıyla, anneler çocuklarını ayırt edebilirken be- dren, while babies distinguish their mothers from other women.
bekler de annelerini diğer kadınlardan ayırt ederler. Anne It seems that the smell of the mother had a calming effect on the
kokusunun bebekler üzerinde sakinleştirici etki yarattığı babies. Body odor not only improves the mother-baby sensory
görünmektedir. Vücut kokusu, sadece anne-bebek duygusal bond, but also affects the social and emotional development of
bağını geliştirmez aynı zamanda çocuğun sosyal ve duygu- the child.
sal gelişimini de etkiler. Vücut kokuları insanların arkadaş Body fragrances also affect people’s choice of friends. Perfumes
seçimini de etkiler. are used to increase attractiveness. Researchers discovered that
Parfümler, çekiciliği artırmak için kullanılırlar. Araştırmacılar, while buying perfumes, people choose products that interact
parfüm alırken insanların vücut kokusu ile iyi etkileşime gi- well with body odor. The scent of a man is critical for the woman
ren ürünleri seçtiklerini keşfettiler. Bir erkeğin kokusu, kadı- to choose it.
nın onu seçmesi için kritik önem taşır. Body odor is a critical stimulus for friend selection as well as a
Vücut kokusu, sağlık durumunun işareti olduğu gibi arkadaş sign of health status. Studies show that people use their sense
seçimi için de kritik bir uyarıcıdır. Çalışmalar, insanların ba- of smell associated with their immune system to choose their
ğışıklık sistemi ile ilişkili olan koku duyularını arkadaşlarını friends.
seçmek için kullandıklarını göstermektedir. A smell can cause a distant memory to be recalled. Most fra-
Bir koku, uzaktaki bir hatıranın geri çağrılmasına sebep ola- grance memories usually come from the first decade of human
bilir. Kokuya ilişkin çoğu hatıralar genellikle insan hayatının life. Smelly memories are usually more emotional. Returning
ilk on yıllık kısmından gelir. Koku uyandıran anılar genellikle over time is associated with stronger emotions. It is generally less
daha duygusaldır. Zamanla geri getirilmesi ise daha güçlü thought than memories evoked by other clues.
duygular ile ilişkilidir. Genellikle diğer ipuçları tarafından Feeling Odors
uyandırılan anılara kıyasla daha az düşünülmüştür. Usually in the early hours of the day, smells of roses, jasmine and
Kokuların Hissedilmesi honeysuckle towards evening and night. This is because plants
Genellikle günün erken saatlerinde gül, akşam ve geceye try to attract pollinators such as insects, bats or birds. Plants
doğru yasemin ve hanımeli kokuları duyulur. Bunun nedeni such as carnivorous pitchers try to attract their food.
bitkilerin, böcekler, yarasalar ya da kuşlar gibi tozlayıcılarını Honeysuckle and jasmine use their fragrance to attract plants
çekmeye çalışmasıdır. Etobur sürahi bitkisi gibi bitkiler ise pollinating insects. Plant odors are designed to be volatile to be
yiyeceklerini çekmeye çalışır. perceived by pollinators. The fragrance compounds produced
Hanımeli ve yasemin bitkileri, tozlayıcı böcekleri çekmek have low molecular weight for their high volatility. The size of
için kokularını kullanır. Bitki kokuları, tozlayıcıları tarafından the molecule is suitable for detection by the organs of pollina-
algılanılması için havaya karışacak şekilde uçucu olarak ta- tors.
sarlanmıştır. Üretilen koku bileşikleri, uçuculuklarının yük- Odor molecules are also affected by the places where the syn-
sek olması için düşük moleküler ağırlıklıdırlar. Molekülün thesis takes place. The place where the fragrance is produced
büyüklüğü, tozlayıcıların organları tarafından tespit edilme- depends on where the plant wants to attract and direct the pol-
sine uygundur. linator.
Koku molekülleri sentezin gerçekleştirdiği yerlerden de etki- Timing
lenir. Kokunun üretildiği yer, bitkinin polenleyicisini etrafına Fragrance production is an energy intensive process. To balance
çekmek ve yönlendirmek istediği yere bağlıdır. the use of resources, some plants produce fragrance chemicals

10